هنگام تولید ظروف پلاستیکی، نایلون‌ها و بسته‌بندی‌های پلاستیکی، در زیر آنها نمادهایی حک میشود. هر کدام از این علائم به ما کمک می‌کند تا بدانیم که یک پلاستیک چگونه بازیافت میشود، چه کاربردی دارد و چگونه باید از آن نگهداری کرد. علاوه بر آن شناخت این نشانه‌ها برای حفظ سلامت انسان و محیط زیست ضروری است. در ادامه مهم‌ترین علائم روی پلاستیک و کاربردهای آنها را توضیح می دهیم.
مثلث بازیافت و نمادهای بازیافت پلاستیک
یکی از رایج‌ترین علائمی که روی بسته‌بندی‌های پلاستیکی دیده میشود، مثلث بازیافت است. این مثلث از سه فلش منحنی تشکیل شده که چرخه بازیافت را نشان می‌دهد:
- جمع‌آوری مواد پلاستیکی برای بازیافت
- فرآیند تولید محصولات جدید از مواد بازیافتی
- استفاده مجدد از محصولات بازیافتی
در داخل مثلث، عددی بین ۱ تا ۷ قرار دارد که نوع پلاستیک را مشخص می‌کند. هرچه این عدد به ۱ نزدیک‌تر باشد، پلاستیک راحت‌تر بازیافت شده و برای محیط زیست کم‌خطرتر است.
انواع علائم بازیافت پلاستیک
۱. PETE یا PET (پلی‌اتیلن ترفتالات)
- موارد استفاده: بطری‌های نوشابه، آب معدنی، بسته‌بندی مواد غذایی
- میزان خطر: نسبتا بی‌خطر، اما متخلخل است و ممکن است باکتری‌ها را جذب کند.
- توصیه: بهتر است این بطری‌ها فقط یکبار استفاده شوند و نباید در فریزر یا در تماس با مایعات داغ قرار گیرند.
۲. HDPE (پلی‌اتیلن متراکم)
- موارد استفاده: بطری‌های مواد شوینده، شامپو، روغن موتور، ظروف ماست
- میزان خطر: بی‌خطر و مقاوم
- قابلیت بازیافت: بسیار بالا
۳. PVC (پلی وینیل کلراید)
- موارد استفاده: بطری‌های روغن مایع، لوله‌های پلاستیکی، عایق کابل
- میزان خطر: می‌تواند در برابر حرارت مواد سمی آزاد کند.
- توصیه: نباید در تماس با مواد غذایی داغ یا در معرض آتش قرار گیرد.
۴. LDPE (پلی‌اتیلن با تراکم کم)
- موارد استفاده: کیسه‌های نایلونی، کاور لباس، بسته‌بندی مواد غذایی منجمد
- میزان خطر: بی‌خطر اما کمتر قابل بازیافت
- توصیه: استفاده از کیسه‌های پارچه‌ای جایگزین بهتری است.
۵. PP (پلی پروپیلن)
- موارد استفاده: ظروف ماست، نی نوشیدنی، بسته‌بندی برخی داروها
- میزان خطر: بی‌خطر و مقاوم در برابر حرارت
- قابلیت بازیافت: بالا
۶. PS (پلی استایرن – یونولیت)
- موارد استفاده: ظروف یکبار مصرف، بسته‌بندی مواد پروتئینی
- میزان خطر: در تماس با غذای داغ، سمی و سرطان‌زا میشود.
- توصیه: نباید برای غذاهای گرم استفاده شود.
۷. OTHER (سایر پلاستیک‌ها)
- موارد استفاده: بطری‌های بزرگ آب، قطعات کامپیوتر، دی‌وی‌دی‌ها
- میزان خطر: اغلب غیرقابل بازیافت و نامناسب برای مواد غذایی
بقیه علائم روی ظروف پلاستیکی
۱. نماد چنگال و گیلاس
این علامت نشان می‌دهد که ظرف مورد نظر مخصوص نگهداری مواد غذایی است.
۲. نماد مایکروویو (سه خط موجی شکل)
ظروف دارای این نماد را می‌توان داخل مایکروویو قرار داد، اما در صورت نبود این علامت، گرم کردن غذا در این ظروف خطرناک است.
۳. نماد برف
این نماد نشان‌دهنده قابلیت قرارگیری ظرف در فریزر است.
۴. نماد دما
این علامت حداقل و حداکثر دمای قابل‌تحمل ظرف را نشان می‌دهد.
۵. نماد ماشین ظرف‌شویی
ظروف دارای این نماد را می‌توان در ماشین ظرف‌شویی شست، اما بهتر است در طبقه بالا قرار گیرند تا از گرمای زیاد المنت در امان بمانند.
۶. BPA FREE (فاقد بیسفنول‌آ)
BPA یک ماده شیمیایی است که در برخی پلاستیک‌ها وجود دارد و ممکن است به داخل مواد غذایی نفوذ کند. ظروف دارای علامت BPA FREE فاقد این ماده هستند و انتخاب بهتری برای سلامت بدن محسوب می‌شوند.
نتیجه‌گیری
علائم درج‌شده روی پلاستیک‌ها اطلاعات مهمی درباره قابلیت بازیافت، شرایط نگهداری و میزان خطر آنها برای سلامت انسان و محیط زیست ارائه می‌دهند. با شناخت این نمادها، می‌توان از ظروف پلاستیکی به‌درستی استفاده کرده و در حفظ محیط زیست نقش مؤثری ایفا کرد.